Năm 2017, mình tính xin học bổng đi du học Úc, nên đã ôn luyện và thi IELTS Academic để làm hồ sơ xin học bổng. Tuy nhiên sau đó, kế hoạch của mình thay đổi. Con đường định cư Canada năm 2017 dễ dàng và rộng mở hơn, nên mình đã chuyển hướng sang thi IELTS General Training. Mình ôn thi 1 tháng cho Academic và chỉ 1 tuần cho General Training, nhưng vẫn đủ để đạt 8.0 IELTS.

Mình không có khả năng gì đặc biệt, chưa từng đi du học nước ngoài, không luyện tiếng anh ở bất kì trung tâm nào, tiếp xúc với tiếng anh chủ yếu qua nghe nhạc và xem phim. Theo quan điểm của mình, việc “tự ôn IELTS” là hoàn toàn khả thi, bạn chỉ cần có một kế hoạch ôn tập khoa học và phương pháp học tập đúng đắn. Sau khi thi, mình có truyền lại kinh nghiệm và lộ trình tự học IELTS của mình cho một số bạn (trong đó có bạn chồng mình – dân khối A) và bạn ấy đã áp dụng và ôn thi đạt 7.0 IELTS cả Academic và General Training cũng chỉ trong vòng 1 tháng.

Ở đây, mình sẽ chia sẻ với các bạn cách học của mình – chỉ với 2h học tập nghiêm túc mỗi ngày để đạt IELTS 8.0 trong 1 tháng.

Dưới đây là 3 bước mà mình đặt ra để follow khi bắt đầu quá trình học IELTS:

  • Tự đánh giá và Đặt mục tiêu
  • Lên lộ trình học
  • Nghiêm túc thực hiện

I. TỰ ĐÁNH GIÁ và ĐẶT MỤC TIÊU

Hồi mình bắt đầu học IELTS, việc đầu tiên mình làm là tự mình nghiêm túc làm 1-2 bài thi thử Listening và Reading (lấy trong bộ Cambridge IELTS) rồi chấm điểm xem mình được bao nhiêu điểm. Riêng phần Writing và Speaking thì khó hơn do mình không thể tự chấm điểm cho mình được. Cách mà mình làm là tìm các bài mẫu của các band điểm và đọc/nghe thử. Sau đó mình tự ngồi viết lại/nói lại bài đó trong thời gian bài cho phép xem khả năng nhớ và diễn đạt của mình đến đâu, rồi nhờ một người có kinh nghiệm về IELTS chấm giúp.

Ngày đó khi làm thử đề lần đầu, do chưa có kĩ năng và kinh nghiệm làm bài mình chỉ được 5.5. Điểm yếu của mình là chưa có phản xạ nghe và take note trong bài Listening, chưa có kĩ năng tìm ý và keyword trong bài Reading, chưa có kĩ năng viết bài luận theo format của bài IELTS writing, và sự thiếu tự tin, bí từ trong bài Speaking. Quy trình tự làm đề để đánh giá bản thân trên theo mình là cực kì quan trọng. Bởi nó giúp bạn biết điểm mạnh/điểm yếu của mình. Đồng thời bạn hiểu được dạng đề thi, cấu trúc bài thi để rồi sau đó có hướng ôn tập đúng hơn. Sau khi biết được trình độ bản thân, mình mới có thể đặt được mục tiêu và lên lộ trình học tập một cách bài bản được.

II. LÊN LỘ TRÌNH HỌC

Sau khi xác định được khả năng bản thân, mình bắt đầu lên lộ trình học. Đối với những người không có thời gian học như mình, mỗi ngày đầu tư ra 2h đồng hồ là cả một vấn đề. Tuy nhiên vì mục tiêu lớn, 2h mỗi ngày ấy mình học tập thực sự nghiêm túc. Mình lên lộ trình học một cách hợp lí cho cả 4 kĩ năng như sau:

Tuần 1: Học Kĩ năng Listening + Reading và làm thực hành hai kĩ năng này (mỗi ngày 1 đề)

Tuần 2: Học Kĩ năng Writing task 1 và thực hành Listening + Reading

Tuần 3: Học Kĩ năng Writing task 2 và thực hành Listening + Reading + Writing task 1

Tuần 4: Học Kĩ năng Speaking và thực hành Listening + Reading + Writing task 1+2

Lộ trình ở trên là dành cho người chỉ có 1 tháng để ôn thi như mình. Còn với các bạn có xuất phát điểm thấp hơn, thời gian đầu tư các bạn bỏ ra dài hơn thì có thể tự phân phối lại cho các kĩ năng theo tỉ lệ như trên. Nên nhớ là hãy tập trung vào học “cái mình yếu” chứ đừng tập trung vào “cái mình thích”.

Tại sao mình chọn cách phân phối thời gian học như trên? Cách ôn từng kĩ năng cụ thể thế nào?

1. Kĩ năng Listening và Reading:

Ưu tiên học kĩ năng làm bài trước, rồi dành thời gian luyện tập thường xuyên

Theo mình thấy, hai kĩ năng Listening và Reading là hai kĩ năng khó “đào tạo” nhất bởi lẽ hai thứ này phụ thuộc rất nhiều vào vốn từ tiếng anh của người thi. Mà vốn từ thì chỉ có thể trau dồi thông qua việc tích cóp, ôn luyện hàng ngày mà thôi. Dù có đi học ở đâu, người dạy cũng chỉ có thể hướng dẫn cho bạn được các mẹo làm bài chứ không ai có thể cho bạn công thức để hóa giải 100% bài thi.

Với các bạn mình từng dạy qua, việc học 5-7 công thức mẫu câu ngữ pháp 1 ngày là hoàn toàn khả thi, nhưng không ai có thể ngày một ngày 100 từ mới vào đầu. Chính vì vậy bạn nên đặt việc học kĩ năng Listening và Reading lên làm việc ưu tiên trước nhất. Rồi trong suốt quá trình học về sau, hãy làm các bài thực hành để áp dụng các kĩ năng mình đã học đồng thời nâng cao vốn từ của mình.

Hơn thế nữa, theo mình đây là hai kĩ năng dễ nâng điểm nhất cho toàn bài thi. Vậy nên việc đầu tư thời gian ban đầu để học kĩ năng làm bài và kiên trì thực hành trau dồi cho Listening và Reading trong suốt giai đoạn về sau là cách tốt nhất để tối đa hóa điểm IELTS.

  • Xem chi tiết các kĩ năng làm Listening
  • Xem chi tiết các kĩ năng làm Reading

2. Kĩ năng Writing:

Tìm một nguồn học chuẩn – Learn from the best

Nếu các bạn lên google và gõ từ khóa “IELTS writing” thì chắc hẳn bạn sẽ phải choáng ngợp với hàng trăm nghìn kết quả, các website, các bài mẫu, hướng dẫn về writing cho sĩ tử IELTS. Đây chính là lí do mà vô số các bạn không tập trung được vào một cách học đúng đắn và mất thời gian lan man vào những website/nguồn học chưa được kiểm chứng.

Lúc đầu mới bắt đầu học, mình cũng “bơi” trong bể tài liệu. Mỗi ngày mình đều phí thời gian đi tìm, đọc rồi download hàng chục cuốn sách dạy về IELTS WRITING. Rồi mình nghiệm ra rằng mỗi thầy dạy có một cách dạy viết luận khác nhau bởi mỗi người có một văn phong riêng. Không có một cách viết nào là đúng trong mọi trường hợp cả bởi giám khảo chấm điểm IELTS cho bạn cũng có “khẩu vị” khác nhau. Có những giám khảo thích cách viết văn hoa, màu mè, nhưng có những người chỉ thích kiểu súc tích, rõ ràng.

Với mình, nguồn học “chuẩn nhất” và dễ áp dụng nhất là từ website của giám khảo Simon và Liz – hai trong những giám khảo IELTS nổi tiếng nhất hiện nay. Mình thích cách viết đơn giản và hiệu quả của họ. Do vậy, mình học cách viết của hai giám khảo này, tự viết ra những công thức dựa vào bài mẫu của họ, rồi thêm các từ trong topic để lắp ghép áp dụng thành bài viết của mình. (Mình cảm thấy người Việt Nam nói chung và các bạn học khối A nói riêng, việc ghi nhớ các công thức và thay thế các thành phần trong câu khiến việc viết văn dễ dàng hơn rất nhiều).

Quy trình chung học writing của mình là:

  • Học để biết phân biệt các dạng bài, cách phân tích đề bài
  • Học cấu trúc bài luận: biết cách phân bổ bài viết hợp lí, chỗ nào cần nói gì…
  • Học các mẫu câu “dễ dùng” và “đắt giá”
  • Học các từ vựng theo từng chủ đề
  • Học ý tưởng cho từng chủ đề của Simon
  • Thực hành cho từng dạng bài
  • Nhờ người chấm và sửa cho một vài bài mẫu
  • Đọc bài mẫu của giám khảo mà mình tin tưởng rồi tập viết theo

3. Kĩ năng Speaking

Đây có lẽ là kĩ năng mình và cả các bạn không sống ở nước ngoài yếu nhất trong cả 4 kĩ năng. Mình học kĩ năng này sau cùng bởi sau một thời gian tìm hiểu, mình được biết là hầu hết “dân tình” trong nghề đều có bộ đề tủ để ôn. Mỗi quý/ năm Hội đồng IELTS “chỉ” ra khoảng 50-60 topics và hỏi đi hỏi lại những topic này thôi. Cách học tủ của một số thầy cô dạy IELTS ở Việt Nam là viết dàn ý câu trả lời sẵn cho bộ câu hỏi ở trên, và yêu cầu các bạn học thuộc, học vẹt những câu trả lời đó.

Nếu bạn nhồi nhét được một quyển đề đầy chữ dày 3cm vào đầu trong vòng 1 – 2 tháng thì hoan hô, bạn có khả năng sẽ đạt điểm 6.0-6.5 dễ dàng, thậm chí 7.0-7.5 nếu phát âm của bạn tốt. Tuy nhiên mình không có khả năng nhồi nhét như vậy, nên mình học cách phát triển bài nói dựa trên một khuôn mẫu – cái này mình học theo Simon. Mình tự xây dựng 6 bài nói mẫu về 6 topic chính (a person, an object, a place, an event, an activity và your favourites) rồi từ 6 bài đó mình biến đổi nội dung, lái vào topic mà đề bài cho. Cách làm này mình sẽ giải thích cụ thể trong bài Tips tự học IELTS Speaking.

III. NGHIÊM TÚC THỰC HIỆN

Công thức thành công cho IELTS của mình là: Kĩ Năng Làm Bài + Vốn Từ + Thực Hành

Kĩ Năng Làm Bài

Mẹ mình là giáo viên dạy văn, và ngày xưa mình học đội tuyển văn của mẹ. Mẹ luôn dạy mình rằng Nguyên tắc số 1 để đạt điểm cho một bài luận là trả lời đúng ý câu hỏi. Nếu lạc đề, đề hỏi A mà bạn trả lời B thì dù bạn có là Shakespear, văn chương lai láng đi nữa thì điểm của bạn vẫn là Con số Không.

Kĩ năng làm bài không chỉ áp dụng cho bài Writing, mà còn quan trọng vô cùng trong Listening, Reading và Speaking. Nếu bạn có kĩ năng làm bài đúng, bạn sẽ có thêm thời gian chuẩn bị và thời gian tập trung động não vào những việc quan trọng hơn trong phần thi. Rất may mắn cho các sĩ tử đi thi IELTS là phần này hoàn toàn có thể “đào tạo” được. Học kĩ năng làm bài đúng chỉ mất một thời gian ngắn. Nhưng nếu áp dụng đúng các kĩ năng này vào các bài luyện tập hàng ngày thì các bạn sẽ thấy tự tin hơn khi làm bài, và thấy điểm số của mình từ từ tăng lên theo thời gian.

Vốn Từ

Đối với bất kì ngôn ngữ nào, vốn từ cũng là nền tảng, là yếu tố quyết định bạn có sử dụng được thứ ngôn ngữ đó hay không. Và đây cũng là khó khăn lớn nhất đối với những người không có thời gian tiếp xúc đủ với Tiếng Anh để thu thập tích góp vốn từ cho bản thân. Dù bạn biết đầy đủ ngữ pháp, mẫu câu, nhưng không có vốn từ thì bạn không thể đủ phương tiện để hoàn thành tốt bài thi IELTS. Đặc biệt là trong phần READING. Giám khảo Simon đã nói “IELTS reading là một phần thi kiểm tra từ vựng”. Nếu bạn không có từ vựng thì dù có dùng công thức nào, thực hành bao nhiêu, điểm cũng không thể tăng được.

Cách trau dồi vốn từ cho bản thân tốt nhất là tiếp xúc với tiếng anh càng nhiều càng tốt. Hồi ở Việt Nam, mình xem phim, đọc sách, nghe nhạc tiếng anh tìm hiểu về những chủ đề mà mình thích (mình xem show truyền hình Ellen Show, xem phim bộ, nghe nhạc và xem các chương trình phỏng vấn những nghệ sĩ mà mình yêu thích…). Với mình như vậy là một công đôi việc, mình vừa học được thêm từ mới, tiếp xúc với tiếng anh và vừa được giải trí.

Sang sống ở Canada, mình thích chơi với các bạn nước ngoài, nói chuyện thường xuyên để học cách họ sống và giao tiếp. Nếu bạn đang sống ở một nước nói tiếng anh mà bạn chỉ gói gọn bản thân chơi trong hội người Việt, nói tiếng Việt thì bạn đã bỏ lỡ rất nhiều cơ hội để thực sự “học”, “sống” và “trải nghiệm” những nền văn hóa khác nhau.

Thực Hành

Câu nói muôn thuở “Học đi đôi với Hành”, hay “Practice makes Perfect” chắc ai cũng nghe nhiều rồi. Hãy nhớ rằng nếu bạn chỉ học mà không Hành thì không có tác dụng gì cả. Luyện tập là cách để bạn tăng thêm phản xạ với tiếng anh, tăng thêm vốn từ và trau dồi thêm các kĩ năng làm bài. Đây là quá trình tốn thời gian, công sức nhất. Tuy nhiên nếu bạn có Kỉ luật với bản thân, tự mình nghiêm túc tuân theo lộ trình và học đúng hướng, mình tin chắc bạn sẽ thành công.