Vai trò của quản lý hành chính nhà nước đối với sự phát triển của xã hội

Vai trò của quản lý hành chính nhà nước đối với sự phát triển của xã hội, Liên hệ thực tiễn vai trò của quản lý hành chính nhà nước ở cơ sở hiện nay

1. Khái niệm Hành chính Nhà nước?

Quản lý nhà nước
Quản lý nhà nước xuất hiện cùng với sự ra đời của Nhà nước, đó là quản lý toàn xã hội. Nội hàm của quản lý nhà nước thay đổi phụ thuộc vào chế độ chính trị, lịch sử và đặc điểm văn hoá, trình độ phát triển kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia qua các giai đoạn lịch sử. Xét về mặt chức năng, quản lý nhà nước bao gồm 3 chức năng: thứ nhất, chức năng lập pháp do các cơ quan lập pháp thực hiện; thứ hai, chức năng hành pháp (hay chấp hành và điều hành) do hệ thống hành chính nhà nước đảm nhiệm; và thứ ba, chức năng tư pháp do các cơ quan tư pháp thực hiện.

Trong hệ thống xã hội, có nhiều chủ thể tham gia quản lý xã hội như: tổ chức chính trị, nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức kinh tế, các đoàn thể nhân dân, các hiệp hội.v.v. So với quản lý của các tổ chức khác, thì quản lý nhà nước có những điểm khác biệt như sau:

Trước hết, chủ thể quản lý nhà nước là các cơ quan, cá nhân trong bộ máy quản lý nhà nước được trao quyền, gồm: cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp, cơ quan tư pháp;

Thứ hai, đối tượng quản lý của Nhà nước là tất cả các cá nhân, tổ chức sinh sống và hoạt động trong phạm vi lãnh thổ quốc gia, công dân làm việc bên ngoài lãnh thổ quốc gia.

Thứ ba, quản lý nhà nước là quản lý toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, ngoại giao.

Thứ tư, quản lý nhà nước mang tính quyền lực nhà nước, sử dụng công cụ pháp luật nhà nước, chính sách để quản lý xã hội.

Thứ năm, mục tiêu của quản lý nhà nước là phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển của toàn xã hội.

Từ những đặc điểm trên, có thể hiểu quản lý nhà nước là một dạng quản lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà nước và sử dụng pháp luật và chính sách để điều chỉnh hành vi của cá nhân, tổ chức trên tất cả các mặt của đời sống xã hội do các cơ quan trong bộ máy nhà nước thực hiện, nhằm phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội.

Hành chính
Từ điển Oxford định nghĩa hành chính là: “một hành động thi hành”, “quản lý các công việc” hoặc “hướng dẫn giám sát sự thực hiện, sử dụng hoặc điều khiển”. Theo gốc Latinh, ban đầu hành chính bắt nguồn từ minor, nghĩa là: “phục vụ”, sau này là ministrate, nghĩa là: “điều hành”.

Từ những định nghĩa ở trên có thể thấy rằng về cơ bản hành chính có những đặc tính sau: thứ nhất, hành chính phục vụ người khác thong qua việc chấp hành các quyết định do người đó ban hành và chịu sự kiểm soát của họ. Thứ hai, hành chính là điều hành – khai thác, huy động và sử dụng các quyền lực (cơ sở vật chất, tài nguyên, nhân lực, tài chính…) theo quy định (luật hoặc điều lệ) nhằm đạt được mục tiêu của hệ thống (tổ chức hoặc nhà nước).

Tóm lại, có thể hiểu: hành chính là hoạt động chấp hành và điều hành trong quản lý một hệ thống theo những quy định định trước nhằm đạt mục tiêu của hệ thống.

c) Hành chính nhà nước

– Hành chính nhà nước là hoạt động thực thi quyền hành pháp của nhà nước, đó là hoạt động chấp hành và điều hành của hệ thống hành chính nhà nước trong quản lý xã hội theo khuôn khổ pháp luật nhà nước nhằm phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội.

Hành chính nhà nước là một bộ phận của quản lý nhà nước, nói cách khác HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC có phạm vi hẹp hơn so với QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ở hai điểm cơ bản:

Thứ nhất;HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC là hoạt động thực thi quyền hành pháp của nhà nước tức là hoạt động chất hành và điều hành.

Thứ hai; chủ thể của hành chính nhà nước là các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền trong hệ thống HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC.

2. Bản chất của HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC:

– HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC là một hoạt động đa dạng, liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều ngành, nghề khác nhau. Do đó, bản chất của HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC có nội hàm rất rộng vừa mang bản chất chính trị, mang tính pháp lý, vừa là hoạt động quản lý và là một nghề.

* HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC mang tính chính trị

– HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Không tồn tại ngoài môi trường chính trị, nó phục vụ và phục tùng chính trị. Vì vậy, nó mang bản chất chính trị.

– HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC thực hiện những mục tiêu, nhiệm vụ do chính trị thiết lập; nó tham gia vào Quá trình lập pháp; nó Không chỉ là chủ thể thực thi chính sách mà còn ban hành chính sách; nó phục vụ lợi ích của nhân dân và lợi ích công.

* HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC mang tính pháp lý

– HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, theo những chỉ dẫn của NHÀ NƯỚC ; đồng thời chủ thể HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC có trách nhiệm tổ chức thi hành pháp luật, đưa pháp luật vào đời sống xã hội.

– HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC thực thi chức năng lập quy – tức ban hành các văn bản quy phạm pháp luật cụ thể và hướng dẫn thi hành luật.

* HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC là hoạt động quản lý

-HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC là một bộ phận của Quản lý NHÀ NƯỚC , mang bản chất của Quản lý NHÀ NƯỚC . Nó tham gia vào QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

– HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC là chức năng hành pháp của nhà nước – chức năng thực thi pháp luật, chính sách. Nó phối hợp với các tổ chức xã hội, các cá nhân nhằm đạt đến mục tiêu chung nhất:

Ngoài ra, hành chính nhà nước vừa là một khoa học vừa là một nghệ thuật, và mang tính trật tự thứ bậc của quản lý nói chung…

Liên hệ: HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC góp phần thực hiện thắng lợi của mục tiêu chung của Đảng Cộng sản VIỆT NAM “Dân giàu, nước mạnh xã hội dân chủ công bằng, văn minh”.

* HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC là một nghề

– Nghề hành chính là nghề tổng hợp, đòi hỏi một đội ngũ cán bộ, công chức phải có trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ nhất định – tức họ là những nhà hành chính chuyên nghiệp.

– HÀNH CHÍNH là nghề lao động trí óc là nghề thực hiện hóa các ý tưởng của chủ thể chính trị. Hầu hết các nước trên thế giới đều coi HÀNH CHÍNH là một nghề cao quý trong xã hội.

3. Vai trò của HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC

Vai trò của quản lý hành chính nhà nước đối với sự phát triển của xã hội : HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC có vai trò quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia, của NHÀ NƯỚC . Vai trò được thể hiện như sau:

Thứ nhất, hành chính nhà nước thực hiện hóa các mục tiêu, ý tưởng của các nhà chính trị – những người đại diện của nhân dân. Vai trò này xuất phát từ chức năng chấp hành của hành chính nhà nước. Chủ thể hành chính nhà nước có trách nhiệm chấp hành quyết định của các cơ quan chính trị nhằm đạt được các mục tiêu chính trị của quốc gia, phục vụ lợi ích của đất nước, của nhân dân.
Thứ hai, hành chính nhà nước điều hành các hoạt động kinh tế – xã hội nhằm đạt mục tiêu tới mức tối đa và với hiệu quả cao nhất. Vai trò này xuất phát từ chức năng cụ thể của điều hành hành chính nhà nước là: định hướng (thông qua quy hoạch, kế hoạch), điều chỉnh các quan hệ xã hội (thông qua ban hành văn bản lập quy); hướng dẫn và tổ chức thực hiện Hiến pháp, luật, chính sách…; kiểm tra, thanh tra và xử lý những vi phạm pháp luật.
Thứ ba, hành chính nhà nước duy trì và thúc đẩy xã hội phát triển theo định hướng. Để thực hiện tốt hai vai trò trên, hành chính luôn có trách nhiệm duy trì và tạo lập những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các yếu tố cấu thành xã hội: duy trì và phát triển các nguồn tài nguyên, kiến tạo các nguồn lực vật chất , sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài chính, phát triển nguồn lực con người, khắc phục những thất bại của thị trường hoặc hậu quả do những sai sót của hành chính nhà nước gây ra…
Thứ tư, hành chính nhà nước đảm bảo cung cấp dịch vụ công cho xã hội. Cùng với sự phát triển của xã hội và quá trình dân chủ hóa đời sống xã hội thì vai trò này càng quan trọng và mở rộng. Vì suy cho cùng, hành chính nhà nước được thiết lập nhằm để phục vụ lợi ích của nhân dân với tư cách là chủ thể của xã hội, là chủ thể của quyền lực nhà nước.

 

Vai trò cơ quan thanh tra với với sự phát triển của xã hội

1. Kiểm soát việc thực hiện quyền hành pháp, quyền hành chính
Kiểm soát việc thực hiện quyền lực nói chung và kiểm soát việc thực hiện quyền hành pháp nói riêng có vai trò quan trọng trong đời sống chính trị – xã hội của đất nước. Quyền hành pháp bao gồm quyền lập quy và quyền hành chính, do cơ quan hành chính nhà nước (CQHCNN) thực hiện để tổ chức thi hành pháp luật. Bên cạnh việc đề xuất, xây dựng chính sách, ban hành văn bản hướng dẫn luật, các CQHCNN còn thực hiện quyền hành chính của mình, nhằm tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước, điều hành các quá trình phát triển kinh tế – xã hội trên cơ sở và để thực thi pháp luật. Quyền hành chính luôn có “khoảng trống” cho sự chủ động, sáng tạo của mình, vì vậy nên có xu hướng bị lạm quyền. Quyền hành chính không chỉ bị kiểm soát bởi các thiết chế thuộc các cơ quan lập pháp và tư pháp mà trong lý thuyết về tổ chức bộ máy nhà nước còn hình thành các thiết chế giúp tự kiểm soát ngay bên trong hệ thống các cơ quan thực hiện quyền này như kiểm tra của cơ quan cấp trên với cấp dưới, kiểm tra của thủ trưởng với các tổ chức, cá nhân trực thuộc, và việc kiểm soát của các cơ quan thanh tra (CQTT) đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý của thủ trưởng cơ quan hành chính cùng cấp.
Quyền hành chính được thực hiện bởi các CQHCNN, mà cụ thể là đội ngũ cán bộ, công chức nhằm thực hiện hoạt động hành chính nhà nước theo thẩm quyền được phân công. Đây là hoạt động chấp hành và điều hành của hệ thống hành chính nhà nước trong quản lý xã hội theo khuôn khổ pháp luật nhằm phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội. Kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính nhà nước được cụ thể bằng việc kiểm soát hoạt động của các CQHCNN, cán bộ, công chức trong các CQHCNN. Kiểm soát hoạt động hành chính nhằm bảo đảm cho việc thực hiện quyền lực nhà nước, hoạt động hành chính được đúng đắn, khách quan, theo các quy định của Hiến pháp và pháp luật. Kiểm soát hoạt động hành chính về cơ bản được thực hiện thông qua hoạt động giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, phản biện, tài phán, xét xử,…  
2. Vai trò của cơ quan thanh tra trong kiểm soát quyền lực trong hoạt động hành chính
Trên cơ sở quy định của Hiến pháp, luật, trong hệ thống CQHCNN, CQTT được thành lập theo ngành, lĩnh vực và theo cấp hành chính từ trung ương xuống đến cấp huyện. CQTT nhà nước, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thực hiện và giúp cơ quan có thẩm quyền thực hiện quản lý nhà nước (QLNN) về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. Vai trò của CQTT trong kiểm soát quyền lực trong hoạt động hành chính thể hiện trên một số nội dung cụ thể như sau:
Thứ nhất, CQTT kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính thông qua các hoạt động thanh tra theo quy định của pháp luật.
Thanh tra là một chức năng thiết yếu, quan trọng trong QLNN, thực hiện việc xem xét, đánh giá và xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Hoạt động thanh tra được thực hiện rộng khắp, với phương châm ở đâu có quản lý, ở đó có thanh tra, kiểm tra. Việc  kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính được thực hiện thông qua một số nội dung bao gồm:
(1) Giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật. Đây là mục đích quan trọng của hoạt động thanh tra và cũng là nội dung quan trọng của kiểm soát quyền lực nhà nước. Điều này được thực hiện qua việc theo dõi, nắm tình hình và kiến nghị chấn chỉnh qua hoạt động thanh tra.
(2) Đánh giá quá trình thực thi chính sách, pháp luật của CQHCNN, của cán bộ, công chức trong CQHCNN. Đây là một nội dung, phương thức quan trọng nhằm đánh giá sự tuân thủ các quy định quản lý, việc thực hiện chức năng, thẩm quyền của các cơ quan và hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ. Việc tiến hành thanh tra để đánh giá có thể qua chương trình, kế hoạch hoặc thanh tra đột suất, thường xuyên; có thể thanh tra theo chuyên đề diện rộng hoặc các cuộc thanh tra với phạm vi đối tượng hẹp, cụ thể. Qua đánh giá việc thực thi chính sách, pháp luật sẽ đưa ra các kết luận về việc tổ chức thực hiện, hiệu quả đạt được, các vi phạm trong tổ chức thực hiện và cả những bất cập, hạn chế trong chính sách, pháp luật. Đây thực sự là một phương thức quan trọng giúp thủ trưởng cơ quan QLNN kiểm soát được việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao của các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý của mình.
(3) Kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật và xử lý các hiện tượng vi phạm pháp luật trong quá trình thực thi chính sách, pháp luật của các CQHCNN. Trên cơ sở các phát hiện trong quá trình đánh giá việc thực thi chính sách, pháp luật, CQTT có những kiến nghị, đề xuất với các cơ quan nhà nước và cá nhân có thẩm quyền, nhằm sửa đổi, bổ sung hay hủy bỏ những quy định không phù hợp với thực tiễn, gây khó khăn trong quá trình thực thi, không hiệu quả trên thực tế; nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Điều này không những giúp chính sách, pháp luật được hoàn thiện hơn mà còn loại bỏ những “lỗ hổng” để tránh sự lợi dụng trong quá trình thực thi nhằm tham nhũng, tiêu cực.  kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính còn nhằm kiểm soát việc tham nhũng, tiêu cực và các sai phạm khác của đội ngũ cán bộ, công chức thông qua việc phát hiện và xử lý nghiêm minh những cá nhân, tổ chức có hành vi sai phạm.
Bên cạnh việc kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính, CQTT còn giúp phát huy những nhân tố tích cực trong quản lý. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong giai đoạn hiện nay, khi chúng ta đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện các thiết chế nhà nước, thực hiện và hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Thứ hai, CQTT kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính thông qua việc thực hiện chức năng giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật.
Khiếu nại, tố cáo là quyền và là phương thức để người dân phản ánh, thông tin đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền về các hiện tượng sai phạm, tham nhũng, tiêu cực. Đây là phương thức để người dân tham gia vào QLNN, quản lý xã hội, kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong bộ máy nhà nước. CQTT với tính chất là cơ quan giúp thủ trưởng cơ quan QLNN cùng cấp thực hiện công tác QLNN về khiếu nại, tố cáo và tham mưu, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền. Thông qua hoạt động của mình, CQTT kiểm soát việc việc thực hiện quyền kiểm soát quyền lực trong hoạt động hành chính ở một số phương diện sau:
(1) Qua các thông tin khiếu nại, tố cáo, CQTT xem xét, đánh giá, tổng hợp để thấy được tình hình thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, của các cơ quan nhà nước; nắm bắt được các thông tin về tình hình triển khai thực hiện pháp luật, thực hiện các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn. Đây chính là các thông tin quan trọng giúp thủ trưởng cơ quan QLNN kiểm soát được việc thực thi công vụ của các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý.
(2) Qua xác minh, kết luận những nội dung khiếu nại, tố cáo khi được giao trong giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo cụ thể, CQTT tiến hành làm rõ, đánh giá đúng, sai trong việc thực hiện các hành vi hành chính, ban hành các quyết định hành chính và thực hiện nhiệm vụ, công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức trong các CQHCNN; đưa ra các kết luận và kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý, khắc phục các hiện tượng vi phạm, hoàn thiện cơ chế, chính sách và xử lý những tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm. Qua tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo, các kiến nghị, phản ánh của người dân được xem xét giải quyết, giúp ổn định tình hình xã hội và kiểm soát có hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính và cán bộ, công chức.
Thứ ba, CQTT kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính thông qua thực hiện chức năng phòng, chống tham nhũng theo thẩm quyền.
Phòng, chống tham nhũng được thực hiện bằng nhiều biện pháp, với nhiều cơ quan khác nhau. CQTT với chức năng của mình, tham mưu hoặc tự mình ban hành các văn bản hướng dẫn về phòng, chống tham nhũng, tổ chức thực hiện các biện pháp phòng ngừa như công khai, minh bạch trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; kê khai tài sản, thu nhập;… Bên cạnh đó, CQTT thực hiện phòng, chống tham nhũng thông qua việc giải quyết tố cáo về tham nhũng theo thẩm quyền; thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và trách nhiệm trong việc tổ chức thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Qua các hoạt động này, CQTT đánh giá được ý thức, trách nhiệm và hiệu quả trong việc tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật nói chung và pháp luật về phòng, chống tham nhũng nói riêng của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; phát hiện những tồn tại, hạn chế trong việc tổ chức thực hiện cũng như phát hiện các hiện tượng tham nhũng, tiêu cực trong CQHCNN. Từ đó có các biện pháp nhằm bảo đảm cho các cơ quan nhà nước thực hiện đúng đắn các quy định của pháp luật, tổ chức thực hiện quyền lực nhà nước được đúng đắn, khách quan, tránh hiện tượng lạm quyền, lộng quyền, tham nhũng, tiêu cực. Qua việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình trong công tác phòng, chống tham nhũng, CQTT nhà nước góp phần kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong quá trình thực thi nhiệm vụ, công vụ của CQHCNN.
3. Các định hướng quan trọng nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính
Để nâng cao hơn nữa vai trò của các CQTT nói chung và trong kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính nói riêng, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản khẳng định vai trò của các CQTT và định hướng hoạt động CQTT theo hướng tập trung đẩy mạnh các hoạt động thanh tra công vụ, thực hiện giám sát hành chính nhằm xem xét, đánh giá hiệu quả hoạt động của CQHCNN. Đây chính là các định hướng quan trọng nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính, giúp cho các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước được thực hiện đúng đắn, kinh tế-xã hội phát triển và hạn chế việc lạm dụng quyền hạn được giao của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Đảng và Nhà nước đã có những định hướng hoàn thiện tổ chức và hoạt động của các CQTT như: “Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động thanh tra, kiểm tra, bảo đảm mọi hoạt động QLNN đều chịu sự thanh tra, kiểm tra của Chính phủ[1]; “Thanh tra Chính phủ và CQTT nhà nước cấp tỉnh, huyện tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ thanh tra công vụ[2]; “Nghiên cứu sửa đổi pháp luật về thanh tra theo hướng làm rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các CQTT nhà nước,…; CQTT theo cấp hành chính chuyển mạnh sang thực hiện chức năng giám sát hành chính và tăng cường thanh tra việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ công vụ, việc thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng[3];
Bối cảnh hiện nay đặt ra nhiệm vụ cho CQTT cần thực hiện có hiệu quả hơn các chức năng, nhiệm vụ của mình, góp phần bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Bên cạnh đó, yêu cầu cải cách hành chính, xây dựng nhà nước pháp quyền đòi hỏi CQTT cần hoàn thiện phương thức hoạt động, góp phần bảo đảm các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Việc xây dựng Chiến lược phát triển ngành thanh tra đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 cũng đang đặt ra nhiệm vụ cần nghiên cứu, đánh giá toàn diện vị trí, vai trò, chức năng của CQTT và nghiên cứu, đổi mới phương thức hoạt động của CQTT, trong đó, có định hướng CQTT theo cấp hành chính chuyển sang thực hiện chức năng giám sát, đánh giá hành chính; tăng cường thanh tra việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ công vụ, thực hiện pháp luật về thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng;… Đây chính là các định hướng và yêu cầu quan trọng nhằm thúc đẩy việc thực hiện vai trò của các CQTT trong QLNN, góp phần  kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính. Để thực hiện tốt vai trò của các CQTT đối với kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính, trong thời gian tới cần thực hiện tốt một số nội dung, bao gồm:
Thứ nhất, nhận thức mới về phương thức, nội dung kiểm soát việc thực hiện quyền hành pháp của các CQTT. Hiện nay, các CQTT thông qua việc thực hiện các chức năng thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng của mình, góp phần kiểm soát việc thực hiện quyền lực nhà nước trong lĩnh vực hành pháp nói chung hay cụ thể là kiểm soát hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước. Trong đó, việc thực hiện chức năng, thẩm quyền thanh tra là phương diện hoạt động quan trọng của các CQTT, qua đó giúp phát hiện, ngăn ngừa và xử lý các hiện tượng tham nhũng, tiêu cực trong tổ chức và hoạt động của các CQHCNN, của các tổ chức, cá nhân có liên quan. Tuy nhiên, trên cơ sở đánh giá thực tiễn, Chiến lược phát triển ngành thanh tra đã đưa ra định hướng cần chuyển sang thực hiện giám sát, đánh giá hiệu quả của các cơ quan hành chính, của đội ngũ cán bộ, công chức trong các CQHCNN. Từ việc thay đổi về nội dung, dẫn đến thay đổi phương thức hoạt động, phương pháp thanh tra, năng lực, ý thức của đội ngũ cán bộ thanh tra. Từ nhận thức đến quy định và thực hiện các quy định mang tính chiến lược này cần được thúc đẩy bằng “tư duy của thời đại 4.0„. Đây là thay đổi cần thiết để phù hợp với bối cảnh hiện nay, với đòi hỏi tự thực tiễn; thay đổi vì hiệu quả của cả hệ thống chứ không bảo vệ, cố hữu với các giá trị, lợi ích hiện hữu của ngành mình.
Thứ hai, tổ chức xây dựng có hiệu quả hệ thống dữ liệu hoạt động của CQTT về tiếp công dân, về khiếu nại, tố cáo, về kiểm soát tài sản, thu nhập, về thanh tra trong toàn ngành. Hệ thống dữ liệu này phục vụ cho việc thực hiện quản lý nhà nước có hiệu quả hơn. Ứng dụng thành quả của cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ tư trong thiết lập các cơ chế tiếp nhận, xử lý thông tin trong các hoạt động điều hành, tác nghiệp của CQTT được nhanh chóng, kịp thời. Với việc chuyển đổi sang thực hiện giám sát, đánh giá hành chính, khoa học công nghệ sẽ đóng vai trò tích cực hơn, trong việc thiết kế các phương thức giám sát, phù hợp với từng nhóm đối tượng và trong những điều kiện nhất định. Việc giám sát, đánh giá và cảnh báo rủi ro trong hoạt động của nền hành chính trên cơ sở tổng hợp và phân tích các dữ liệu thống kê thường xuyên sẽ hiệu quả và thuyết phục, nhằm bảo đảm cho việc sử dụng quyền lực nhà nước trong các hoạt động hành chính được đúng đắn, khách quan.
Thứ ba, tăng cường công khai, minh bạch trong các hoạt động của CQTT. Công khai, minh bạch là nguyên tắc, yêu cầu trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan nói chung. Trong thời đại ngày nay, công khai, minh bạch được coi là một nguyên tắc bảo đảm, và chính các kết quả khoa học, công nghệ sẽ thúc đẩy việc công khai, minh bạch được thực hiện tốt hơn. Sự phát triển của khoa học, công nghệ làm cho việc công khai, minh bạch dễ thực hiện, phạm vi công khai lớn và ít tốn kém. Việc công khai, minh bạch thúc đẩy việc tương tác giữa CQTT với các cơ quan, tổ chức là đối tượng thanh tra cũng như với xã hội về các kết quả hoạt động của mình. Công khai, minh bạch giúp tăng tính chịu trách nhiệm của các cơ quan thanh tra. Bên cạnh đó, giúp CQTT thực hiện đánh giá toàn diện, đầy đủ và đúng đắn hơn việc sử dụng quyền lực nhà nước trong hoạt động hành chính của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.
CQTT trong xu hướng phát triển của mình cũng đứng trước những cơ hội và thách thức. Việc thay đổi cách tiếp cận về vị trí, vai trò của mình để chuyển mạnh sang thực hiện giám sát, đánh giá hoạt động của các CQHCNN, của đội ngũ cán bộ công chức trong CQHCNN cần tư duy phù hợp với thời đại 4.0. Điều này sẽ góp phần kiểm soát việc thực hiện quyền lực trong hoạt động hành chính bởi chính thiết chế bên trong của cơ quan hành pháp được hiệu quả, thiết thực hơn. Đây cũng chính là các yêu cầu, đòi hỏi trong trong bối cảnh hiện nay, khi chúng ta đang từng bước đổi mới tổ chức và hoạt động của ngành thanh tra nhằm đáp ứng các yêu cầu của QLNN, xây dựng Chính phủ kiến tạo phát triển./.

Có thể bạn quan tâm:

(function($) { $(document).ready(function() { $('header .ux-search-submit').click(function() { console.log('Moew'); $('header form.search_google').submit(); }); }); })(jQuery);